Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, februari 2004 Dit artikel gaat over het leerplan en dat in relatie tot de buitenruimte van scholen. Niet het formele leerplan (schoolplan) waarin de doelen en het leerstofaanbod van de school wordt beschreven, maar het...
Verschenen in: Mensen-kinderen, maart 2004 Centraal in dit artikel staan de ‘basisprincipes’ van het Jenaplanonderwijs, die trouwens ook voor veel scholen die zich geen ‘Jenaplanschool’ noemen herkend en voor hun school erkend kunnen worden. De praktische...
Verschenen in: Mensen-kinderen, Mei 2004 ï»ï» Een meer ‘beschouwend’ artikel over de visie van Peter Petersen, de ‘vader’ van het Jenaplan. Een visie die verrassend actueel is. Petersen legt de nadruk op de ervaring van gemeenschap, ook met de natuur, op ontmoeting en...
Verschenen in: Notities/inleidingen Een notitie ten behoeve van het netwerk ‘Ruimte voor de Jeugd’, waarin ambitie en achtergronden van Springzaad zijn verwoord. In deel 1 is de hoofdtekst opgenomen, in deel 2 de onderbouwing van argumenten en deel 3 is...
Verschenen in: Pedagogiek in Praktijk, december 2004 De leefwereld van kinderen verandert sterk. Toenemende verstedelijking leidt ertoe dat zij in hun directe woonomgeving steeds minder in aanraking komen met natuur. Dat heeft negatieve gevolgen voor hun ontwikkeling,...
Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, januari 2005 Hoe vaak is het niet door mij heengegaan als ik weer zo’n paradijsje bij een school bezocht: dit is echt een ‘Kindergarten’, een tuin voor kinderen. En ik werd nieuwsgierig naar Friedrich...
Verschenen in: JSW, januari 2005 Het buiten spelen van kinderen wordt steeds meer tot ‘een bedreigde soort’. Dat geldt nog sterker voor spelen in en met de natuur in de woonomgeving. Met negatieve gevolgen voor de ontwikkeling van kinderen. Scholen kunnen...
Verschenen in: Mensen-kinderen, november 2004, januarI 2005, maart 2005 In drie delen beschrijft Kees Both de verschillende educatieve mogelijkheden die het ophangen van nestkastjes bij school biedt. Klik hier om het artikel te lezen »
Verschenen in: JSW, juni 2005 Het terrein om het schoolgebouw kan ontwikkeld worden tot natuurnabij speelterrein, voor en na schooltijd, in pauzes en zoveel mogelijk ook voor de buurt buiten de schooltijd (‘het informele leerplan’, waarover goed nagedacht...
Verschenen in: Mensen-kinderen, september 2005 In het onderwijs is interesse voor iets uitgangspunt voor het nader onderzoeken daarvan. Interesse is echter niet alleen startpunt voor leren en onderwijzen, maar kan ook resultaat van onderwijs zijn. Die interesse kan...
Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, oktober 2005 Het overgrote deel van de kinderen heeft – van nature – affiniteit met natuur en het vrije buitenspel in de natuur (‘biophilia’). Voor hen is natuur primair doe-natuur, maar biedt ook...
Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, december 2005 Tussen vier en zes jaar ontwikkelen kinderen de belangrijkste bewegingscompetenties door veel en veelzijdig bewegen. Vooral een verfijnde coördinatie van bewegingen wordt daardoor mogelijk en daardoor een...
Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, februari 2006 Scholen kunnen hun buitenruimte op verschillende manieren op een natuurrijke wijze inrichten. Die verschillen hangen samen met verschillen in visie – accenten die de school wil leggen – en in de...
Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, september 2006 Niet het vele is goed, maar het goede is veel. Dat geldt ook voor de leerstof van natuuronderwijs. In dit artikel wordt dit pedagogische principe geïllustreerd aan het adopteren van een boom door...
Verschenen in: Mensen-kinderen, 2007 Doekatern, passend bij de artikelen ‘Adopteer een boom’ en ‘Spelend leren (De Wereld van het Jonge Kind, 2006) Klik hier om het artikel te lezen »
Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, maart 2007 Natuur (planten en dieren, natuurrijke plekken) draagt bij aan het welzijn en een brede ontwikkeling van kinderen, alle kinderen. Aandachtsherstel (= ‘mentaal uitrusten’) is daarbij een belangrijk...
Verschenen in: Oase, lente 2007 Mooi verhaal over een natuurlijke droom-, speel- en ontdektuin rondom een oude boerderij met een kinderatelier aan de rand van Dedemsvaart: De Kleine Tuinman. Kinderen kunnen hier naar hartelust spelen op een ‘wild landje’....
Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, april 2007 Er vallen steeds vaker enorme regenbuien. De afvoer van al dat water in de gebouwde omgeving is een groot probleem. Of is het een kans? Bijvoorbeeld als je het water tijdelijk vasthoudt en infiltreert op het...
Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, mei 2007 Voorbouwend op het vorige artikel wordt de verbinding tussen waterbeheer en natuurbeleving beschreven zoals een andere school dat vormgeeft. De vraag hoe je daarbij draagvlak kunt verwerven in het team en bij...
Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, september 2007 Bij kinderen geldt: bewegen is leven. Maar het bewegen van kinderen wordt vaak belemmerd, wat leidt tot ‘bewegingsarmoede’ en de negatieve gevolgen daarvan voor de fysieke en mentale gezondheid....
Verschenen in: Mensen-kinderen, november 2007 Doekatern, passend bij de artikelen ‘Adopteer een boom’ en ‘Spelend leren (De Wereld van het Jonge Kind, 2006) Klik hier om het artikel te lezen »
Verschenen in: Mensen-kinderen, november 2007 Levend leren is leren over de echte wereld, voor de echte wereld en daarom ook in de echte wereld. Een school moet daarbij ook mogelijkheden scheppen voor informeel, speels, zelfgeorganiseerd leren, naast het gerichte,...
Verschenen in: Groen, januari 2008 Kinderen hebben voor hun buitenspel een sterke voorkeur voor ‘wilde landjes’. Speelnatuur heeft de kenmerken van zulke terreinen: natuur die veel dynamiek verdraagt. Ontwikkeling en beheer van natuurspeelplaatsen zijn het...
Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, mei 2008 In de wereld van de landschapsarchitecten spreekt men wel van een ’theory of loose parts’ – een theorie van losse dingen. Losse dingen – zoals bladeren, takken, stenen – zijn...
Verschenen in: Groen, september 2008 Een pleidooi voor levende klimbomen voor kinderen in de stad vanuit drie perspectieven: Pedagogisch – Het klimmen in bomen levert belangrijke ontwikkelingsstimulansen voor kinderen, waaronder het verwerven van durf en...
Verschenen in: Pedagogiek in Praktijk, september 2008 Kinderen moeten meer bewegen, onder andere om overgewicht tegen te gaan. Daarbij wordt deelname aan de georganiseerde sport meestal als belangrijkste remedie gezien, waaronder samenwerking van scholen en...
Verschenen in: Mensen-kinderen, november 2008 De Amerikaanse psycholoog Howard Gardner gaat er vanuit dat en niet een soort intelligentie bestaat die samenvalt met wat het IQ genoemd wordt, maar dat er verschillende soorten intelligentie of ’talenten’...
Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, februari 2009 Er werd landelijk een ‘Pedagogisch Kader Kindercentra 0 – 4 jaar’ ontwikkeld, als raamwerk voor praktijkontwikkeling, kwaliteitszorg en professionalisering in de opvang van de jongste...
Verschenen in: De Wereld van het Jonge Kind, oktober 2009 Een portret in woord en (een beetje ook) in beeld van de ‘ontdektuin’ van een school. Allereerst hoe de tuin er uit ziet en welke elementen daar te vinden zijn op een verhoudingsgewijs klein...
Verschenen in: Notities/inleidingen Voor kinderen ontworpen landschappen tonen: -hoe over de omgang met de natuur wordt gedacht; -welke waarden over de omgang met de natuur op volgende generaties worden overgedragen. Bij scholen, kinderdagverblijven, etc. worden...
